Ruszył Światowy Kongres Kopernikański!

19 lutego, dokładnie w 550. rocznicę narodzin Mikołaja Kopernika, na UMK zainaugurowany został Światowy Kongres Kopernikański. To najważniejszy akcent obchodów Roku Kopernika, który nasz Uniwersytet organizuje wspólnie z Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim i Instytutem Historii Nauki PAN.

Uroczystości inaugurujące Światowy Kongres Kopernikański, wpisujące się jednocześnie w obchody Święta Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, rozpoczęły się mszą świętą w Bazylice Katedralnej św. Janów, gdzie odsłonięta została pamiątkowa tablica w Kaplicy Kopernikowskiej.

Po nabożeństwie orszak akademicki złożył kwiaty pod pomnikiem Mikołaja Kopernika na toruńskim Rynku Staromiejskim.

W Auli UMK, gdzie kontynuowane były uroczystości, obecni byli m.in.: szef Kancelarii Prezydenta RP Grażyna Ignaczak-Bandych, minister edukacji i nauki prof. Przemysław Czarnek oraz rektorzy uniwersytetów współorganizujących z UMK Światowy Kongres Kopernikański: prof. Jacek Popiel – rektor UJ, prof. Jerzy Przyborowski – rektor UWM, a także prof. Krzysztof Mikulski – dyrektor Centrum Badań Kopernikańskich UMK.

Prof. Andrzej Sokala, rektor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, który pełnił rolę gospodarza inauguracji, wspominał w swoim wystąpieniu poprzednią okrągłą rocznicę kopernikańską i zaznaczył, jaką perspektywę niesie ze sobą obecna: – Niektóre z obecnych na dzisiejszej uroczystości osób pamiętają zapewne jubileusz 500-lecia urodzin Kopernika obchodzony w 1973 r. – mówił prof. Andrzej Sokala. – Nasz Uniwersytet był wówczas jednym z centrów ogólnopolskich obchodów. Tamta rocznica pozostawiła po sobie wyjątkowy ślad materialny – nowo wybudowane miasteczko uniwersyteckie na Bielanach, z siedzibami wydziałów, biblioteką, domami studenckimi, rektoratem i aulą, w której się znajdujemy.

Dziś kopernikański jubileusz obchodzimy w innej perspektywie – Uniwersytet rozwija się na co dzień tak pod względem infrastruktury, jak i poziomu naukowego oraz dydaktycznego, a obchody urodzin naszego Patrona postrzegamy przede wszystkim jako czas refleksji nad własnym dziedzictwem i przypomnienia, że postać Kopernika, mimo upływu wieków, może wciąż inspirować ludzi nauki i być wskazówką w naszych codziennych wyborach.

Prezydent Andrzej Duda w liście z okazji inauguracji Światowego Kongresu Kopernikańskiego napisał: "W tym roku Święto Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu jest jednocześnie wielkim świętem całej nauki polskiej. Wyjątkowy kopernikański jubileusz jest sposobnością, aby podkreślić, że sukcesy polskich uczonych oraz rozwój krajowych placówek akademickich i badawczo-rozwojowych są filarami pomyślności, bezpieczeństwa i dostatku naszego narodu. Oznacza to, że sfera ta powinna cieszyć się szczególnym wsparciem państwa i całej wspólnoty obywatelskiej".

Minister edukacji i nauki prof. Przemysław Czarnek podkreślił światowy format Mikołaja Kopernika jako uczonego oraz jego niezwykłą wszechstronność:

Równo 550 lat temu, tutaj – w Toruniu, urodził się najwybitniejszy polski naukowiec, człowiek wielu talentów, który rozwijał je dla Polski, Europy i świata. Bo Mikołaj Kopernik urodził się dla świata, dlatego mamy dziś wielki zaszczyt i przyjemność inaugurować Światowy Kongres Kopernikański. Był to człowiek, który badał rzeczywistość na każdej jej płaszczyźnie, zgłębiał prawdę o Bogu, człowieku i o świecie.

– Nie ma miejsca bardziej godnego niż Toruń, by inaugurować Rok Kopernika i Światowy Kongres Kopernikański – mówił w swoim wystąpieniu prof. Jacek Popiel, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. – Dziękuję rektorowi UMK, że wspólnie z Olsztynem możemy organizować kolejne etapy tego Kongresu – mamy przekonanie, że uczestniczyć w nim będzie całe środowisko akademickie. Zapraszając do Krakowa, gdzie dominować będą dwa tematy: ekonomia i filozofia, liczymy nie tylko na refleksję naukową, ale także na możliwość przedstawienia szerszemu gronu osób miejsc, które są związane z Kopernikiem. Myślę, że to nasz obowiązek.

Do postaci Mikołaja Kopernika jako – mimo upływu czasu – wciąż aktualnego i obowiązującego wzoru dla dzisiejszych uczonych odniósł się również prof. Jerzy Przyborowski, rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie:

Mikołaj Kopernik to patron nie tylko znamienitego uniwersytetu, ale też całego świata naukowego. Wynika to z tego jak żył, jakie wartości prezentował, czym dla niego było umiłowanie prawdy – i w wymiarze religijnym, i naukowym, oraz z jego niezwykłej odwagi prezentowanej w tamtych czasach. Chciałbym też podkreślić – o czym była już dziś mowa – jego pokorę, która powinna cechować każdego uczonego.

Ważnym punktem uroczystości był wykład inauguracyjny, który wygłosił prof. Phillip James Edwin Peebles, kanadyjski astronom i kosmolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki za rok 2019.

– To zaszczyt przemawiać na Światowym Kongresie Kopernikańskim zorganizowanym z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika i tym samym przyczynić się do uczczenia wielkiej rewolucji kopernikańskiej, która wymusiła świadomość, gdzie jesteśmy w Układzie Słonecznym, ku niezadowoleniu niektórych w tamtym czasie, a ostatecznie ku zbudowaniu nas wszystkich – mówił noblista. – Kopernik odegrał  wiodącą rolę również w dokonaniu innego wielkiego postępu: wykazaniu, że nasz wszechświat nie jest stały, lecz ewoluuje.

Przypomnijmy, Światowy Kongres Kopernikański będzie miał formułę "kroczącą". Po lutowym święcie obrady odbywać się będą kolejno w Krakowie (24-26 maja), Olsztynie (21-24 czerwca), żeby następnie we wrześniu powrócić do Torunia (11-15 września).

W Krakowie spotkają się ekonomiści, filozofowie oraz badacze historii tych dyscyplin. W programie znajdą się sekcja filozoficzna "Dziedzictwo kopernikańskie" oraz sekcja ekonomiczna " Wokół pieniądza", której celem jest przypomnienie traktatu Mikołaja Kopernika "Monetae cudendae ratio", poświęconego wartości pieniądza oraz reformie monetarnej.

W części olsztyńskiej kongresu obrady skupią się na biografii astronoma, a także muzeach mu poświęconych. Zaplanowano sekcję biograficzną "Mikołaj Kopernik - życie i działalność", która przybliży m.in. edukację i młodość astronoma oraz jego działalność publiczną, a także sekcję muzealno-konserwatorską poświęconą problemom związanym z badaniem, inwentaryzacją oraz utrzymaniem obiektów zabytkowych, które bezpośrednio związane są z postacią Mikołaja Kopernika.

We wrześniowej odsłonie Kongresu, kiedy obrady wrócą do Torunia, wezmą udział historycy, kulturoznawcy, literaturoznawcy, historycy sztuki, astronomowie i historycy astronomii oraz przedstawiciele nauk medycznych. Ponadto zorganizowane zostaną wydarzenia skierowane do nauczycieli, edukatorów, młodzieży oraz społeczności lokalnej. W tej części zaplanowano aż sześć sekcji: astronomiczną, kulturoznawczą, historii medycyny, lekarską, nauczycielską, młodzieżową.

W czasie trwania Światowego Kongresu Kopernikańskiego odbędzie się 41. Zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego w 100-lecie jego istnienia.

Strona Kongresu: https://www.copernicus2023.com/

Media społecznościowe ŚKK:

Facebook: https://www.facebook.com/SwiatowyKongresKopernikanski

LinkedIn: https://www.linkedin.com/company/swiatowy-kongres-kopernikanski-world-copernican-congress

YouTube: https://www.youtube.com/@swiatowykongreskopernikanski